Maartje Nevejan, documentairemaker (getrouwd, 3 kinderen) maakt een serie over VMBO–leerlingen uit Amsterdam West die naar Amerika willen, land van haat en verlangen voor hen. Patrick Lodiers, presentator van BNN, gaat mee. Na maanden filmen in Nederland, eindelijk in Amerika. Dagboek mede geschreven door:
Ramy 18 jaar, uit Egypte, 4 jaar in Nederland
Deborah, 17 jaar, uit Ghana, 4 jaar in Nederland

Dinsdag 29 juni 2004

Maartje, Ramy en Deborah in NY

7.00 It’s hot ”in the 80’s” Fahrenheit in NYC. Schrik van mijn eigen stem als ik koffie bestel. Een octaaf gezakt. Eigen schuld. Wilde niet naar bed gisteravond, maar op de stoep zitten drinken en dansen op de soulmuziek van een enorme zwarte dragqueen met glitterjurk. Bush is in the polls naar historisch dieptepunt gezakt 43%, Kerry 42% en Nader 5%. Dat gaat de goeie kant op, kan me niet voorstellen dat Bush gaat winnen.

Ramy: Vandaag gaan we naar de Ground Zero, vrijheidsbeeld en Ellis-eiland. Rappen is er ook, dit is geen joke, ook al zijn we hier minderjarig gingen we naar een club en daar is het echt een toppe feest. Maar toch met al die leuke dingen voel ik me niet op mijn gemak door het medelijden dat ik heb met al die mensen die meegemaakt hebben de 11 september.

Zonder twintowers is de skyline klein geworden. Ground Zero. De bouwput. Groot hek eromheen. namen van de omgekomen mensen. Deborah huilt als ze de namen van Ghanese schoonmakers ziet. Ze schrijft een gedicht:

God, save the human soul
Cruelty is what’s killing us
Selfishness is driving us insane
Open the eyes of humanity because we need salvation
Pain is the loss of things you can not have
Wisdom is the past that hurts you

Bij Ground Zero

Ter plekke film ik een verhitte discussie van de kids over waarom dit is gebeurd en door wie. Alle versies passeren de revu: Bin Laden, de Amerikanen zelf, de Joden. Ik ben nieuwsgierig waarom de kids denken zoals ze denken.ground zero Hoe weet je wat waar is? Doordat ze uit verschillende landen komen, verschillende religies hebben, is er nooit één mening, altijd meer. De pleuris breekt uit. Een uurtje later lopen we “Marokko“ Borsato zingend over de Brooklyn Bridge.
Ahlam telt de hoofddoekjes per dag: 3. Ze heeft voor het eerst haar hoofddoek af en een spijkerbroek met naveltruitje aan.
We gaan zingen in een Gospelchoir in Queens. Droom van Akosua uit Ghana. Omar, moslim, weigert de kerk in te gaan. Ruzie. Mooie scène. Youssef en Ahlam, ook moslim, gaan wel mee en swingen de pan uit. Nog een mooie scène. Daarna rappen in een club op een beat van 2pac.
BNN belt over de uitslag van het debat in eerste kamer : In principe zijn ze er, maar in feite nog niet. Pas in de herfst wordt definitief beslist. Michael Moore’s film Fahrenheit 9/11 draait in NY. Hij heeft 23.9 miljoen opgebracht in afgelopen eerste weekend, nog nooit gebeurd met een documentaire. Vanavond gaat Spiderman bij ons om de hoek in première en dat is het grote nieuws vandaag: of de merchandise het goed zal doen tot kerstmis…

Woensdag 30 juni

Ramy: We worden wakker en gaan naar de gangster buurt en we hopen dat we daar gangsters zullen zien maar het eerste ding dat mij op valt is dat de Bronx lijkt op de buurt waar ik vroeger woonde en dat was in Egypte, zo, ik voel heel goed die morgen.
Wat me ook opvalt is dat bijna iedereen elkaar kent en dat zie je bijna nooit buiten Afrika, dus dat is ook reden waarom ik me heel erg op me gemak voel.
Na dat we de prachtige buurt (the bronx) verlaten gaan we naar Harlem en daar gaan we winkelen met ze allen.

In de Bronx ontmoeten we de Adrian LeBlanc, schrijfster van Random Family, een non-fictie boek over tieners in de Bronx. Deborah praat met Jessica die 10 jaar in de bak zat en hoofdpersoon is in het boek. Nu is ze 35 en oma. Deborah schrijft een gedicht over haar en haar dochter:

For you my child is life
In my darkness and pain, I begg
Your love for me is the light. Because of you I live. For you my child I pray. Forgive me for not beiing there. Because for your love I pray.

Bij Ground Zero

Spanning in de groep: de kinderen willen vakantie, wij willen ze filmen. Ieder kind heeft een eigen Amerikaanse droom te verwezenlijken en dat betekent een vol programma.
Ahlam wint de voetbalpoel die we per sms hebben gevolgd, en maakt een nieuwe weddenschap met Patrick: Stand van de hoofddoekjes nu is 12. Einde reis schat ze minder dan 25.
’s Nachts keten de kids rondom het café waar ik met Patrick en Renee, producer van IDTV, de schema’s van de volgende dag doorneem. Ze mogen nergens in. Minderjarig. We verblijven in het Chelseahotel. Ooit woonplaats van veel van mijn helden, schrijvers en zangers, hun namen staan op de gevel. De kinderen zegt het allemaal niks, al die dode mensen. Ze vinden dat het er spookt.

Donderdag 1 juli

Ramy: Deze dag is de leukste dag tot nu toe want we zijn om 13.00 vrij en we mogen alles zelf beslissen wat we willen doen. Maar eerst gaan we naar de mosque, daar was het ook heel interessant. Maar ik zeg een ding: Ik mis Amsterdam en de tanges van Amsterdam.

Naar de grote moskee uppereastside. Alle meisjes moeten hoofddoekjes om, ook wij van de crew, leuke foto, rotgevoel. Wrijving tussen de jongens en meisjes. Waarom hoeven de jongens zich niet te verkleden?
Er zijn 150 moskees in NY, dit is de grootste. De moslimkids bidden. Mooi ze zo in zichzelf te zien. We praten met zijn allen met een hulpimam. Ik krijg ruzie met hem. De kinderen zeggen dat hij mij niet goed begrijpt, ik denk dat ie niet met vrouwen om kan gaan.
Na wat gedoe gaat het gesprek toch door, ben vreselijk trots op Akosua die in mooi engels haar vragen stelt. Stoer. Dan picknicken in Central Park.
Deborah: Gras trees, sand, flowers are the things that compleet freedom. Freedom is what every human is longing for, knowing that you are safe and when it is gone it takes away everything we believe in.

Sinds gisteren hebbben wij voor het hotel politiebewaking. Alvast voor de Republican Convention over 2 maanden: alle historische gebouwen in NY hebben postende agenten. Ik mag mijn biertje niet op de stoep drinken, waar ik zit omdat ik binnen niet mag roken. De politie zegt dat onze groep in de gaten gehouden wordt. Het zal wel.
Michael Moore is op Internet een actie begonnen om Kerry aan de macht te krijgen. Woedende brieven in de kranten die oproepen de film te boycotten.

Vrijdag 2 juli

Ramy: Dit is de leukste dag in mijn leven, want deze dag komt mijn droom uit en de droom is basketbal spelen tegen streetbasketballers in NY. En daar heb ik echt veel van geleerd ook al was het maar voor effetjes.
Na het basketballen gaan we naar de platenzaak Fat beats en daar wordt muziek gedraaid en leerden we scratchen en beat -boxen van Rahzel van de Roots.
Dan eten en vervolgens waterpijp roken. Ik en mijn vrienden gaan wandelen zonder dat de begeleiding er iets van weet, maja, het was heel erg leuk want we kunnen voetballen met Amerikaanse kinderen op kunstgras.
Het Basketbalveld heet West 4th street. Deborah:
Welcome to the West Fourth Street
Where talent are found. Where grown man play like children
A place for every race
A place of talents
West 4th street

Laatste shots NY. East-Village. Iedereen uitgelaten. Wat een topdag. We eten couscous en cola op de achtste straat. Ik woonde op de 6de. Twintig jaar geleden. Ik ga even kijken. Op het raam van mijn appartement staat nu Psychic in neon. Ach ja. De achterkant van het huis is een MacDonalds. Right. Maar het restaurant Kiev is er nog. Ik neem een champagnecocktail, bel mijn lief, denk aan alle andere liefsten in mijn leven. Zit te tranen op een stoep. De hele groep gaat feesten, ik ga zwerven in mijn uppie door NY.

Zaterdag 3 juli

Met de Amtrac en de schoolbus naar Oswego, een pro-Bush dorp van 22.000 inwoners. Kranten koppen over Brando: The Don is Gone…
Ahlam heeft de hoofddoekjespoule gewonnen: 18 hoofddoekjes in 5 dagen NY. De camera gaat stuk, gelukkig heeft Marlou, de cameravrouw een reserve bij zich.
Dan ontmoeten de kids hun leeftijdgenoten. Ze wanen zich nu pas echt in Amerika, en wij ook. De veranda’s, de neons, de straten, de autoparken. We gaan bowlen. In Oswego zijn veel minder allochtonen dan in NY, zeggen de kids.
Ramy: met de trein naar Oswego, het uitzicht is erg mooi. Maar wat me opvalt: dat de tanges hier heel mooi zijn, dus veel beter dan de New-York meisjes. Die zijn of te dik, of te plat.
In de disco jongens die in Irak gevochten hebben, dat maakt indruk, één komt morgen naar het debat tussen onze kids en die van het dorp.

4 juli. Independence day

Ramy: Ik ben in de ochtend boos op alle begeleiding omdat we om 1 uur thuis moesten zijn. Ik ga niet mee ontbijten omdat ik geen zin heb. Als iedereen weg is, ga ik effe naar het strand omdat de zee me rustig maakt. Ik ging terug naar het gebouw waarin we logeren, en daar was het net alsof er niks gebeurd was, we gaan vrijheidsdag vieren met de burgers. De mensen zijn echt aardig en gastvrij, we gaan bij de burgemeester barbequen en debateren met Amerikaanse studenten en we waren allemaal verbaasd dat sommige ook tegen Bush waren. ’s Avonds naar het strand en een vuurkamp maken. Heel gezellig dus.

De Parade. Zoveel patriottisme en dikke mensen heb ik nog nooit bij elkaar gezien. Maar Jezus, wat is iedereen aardig. We worden gefilmd door de local TV, owned by CNN. Terwijl in NY de eerste steen van het nieuwe gebouw op ground zero gelegd wordt, filmen wij het grote debat met leeftijdgenoten: 2 werelden met totaal andere achtergronden en overtuigingen. Steeds weer de 3 grote struikelblokken. 11 september, Irak en Israël/Palestina. Alsof alle haat in 3 gaten gezogen word. Het is een onthutsend debat over de rol van Amerika in de wereld. De Amerikanen horen voor het eerst, via de levensverhalen van onze kids, waar de haat tegen Bush vandaan komt, De debatten zijn de hartenklop van de serie.
Het eindigt ermee dat deze generatie besluit dat zij de wereld gaan verbeteren. Over 20 jaar zal er geen oorlog meer zijn en nu…let’s bomb the pool.
We duiken in het zwembad. Eten bij Macdonalds terwijl we onszelf zien op het nieuws op tv. Bij het kampvuur staat een auto met de deuren open 2pac te draaien, om het vuur gitaren. Wat een pret.

5 juli

6.00: op de banken liggen souvenirs van de nacht: een Koran naast een paar Nikes, lege milkshakebekers.
Onze kids vinden het dorp leuker dan NY. Doet hun meer aan hun eigen landen denken en de mensen zijn aardiger. Geef mij NY maar. Ik begrijp nu pas hoe comfortabel de tieners hier opgroeien zonder enige invloed van buitenaf. In Europa en Afrika zijn we gewend met zoveel verschillende landen en tragedies om te gaan, hier niet. Ze wanen zich echt veilig met al dat water om hen heen. Tot 11 september. Onze kids vinden het onbegrijpelijk dat deze aardige mensen voor Bush stemmen.
“Bush is erg, Kerry is erger, maar Bush zal in ieder geval Amerika nummer 1 houden. We want to stay on top!“ Schaamteloos, eigen land/eigen continent eerst. En toch zo beminnelijk zijn….Voor het eerst geloof ik dat Bush gaat winnen.

We filmen het afscheid van de Amerikaanse kids……niemand wil meer zonder elkaar. Sweet sixteen….ik ben blij dat iedereen veilig in onze schoolbus zit en we naar het vliegveld rijden. Filmen is top, maar een groep wilde tieners in goeie banen leiden was voor alle volwassenen nog een hele klus erbij.
Gelukkig hebben we een team waarin erg veel gelachen en gepest kan worden. Nou Youssef met zijn Marokkaanse paspoort nog door de douane, de Marokkanen worden extra gecheckt. Laatste shot: door de draaideuren Newark in. It’s a wrap………

Dinsdag 5 juli

Iedereen kapot maar veilig door douane, op 3 koffers na. De grote puzzel van montage kan beginnen. Hoe krijg ik dit allemaal in de laatste 2 afleveringen?
Vanaf november bij BNN de serie: couscous & cola…….